Son dönemde artan aidatlar nedeniyle ev sahibi ve kiracıların hakları yeniden gündeme geldi.
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, aidatların enflasyon, enerji maliyetleri ve işçilik ücretleri gibi kalemlere göre belirlendiğini ancak artışların mutlaka olağan veya olağanüstü genel kurul kararıyla yapılması gerektiğini geçtiğimiz aylarda dile getirmişti. Aksi halde kat maliklerinin bu kararlara itiraz edebileceğini de belirtti.
AİDAT KİRA BEDELİNİ AŞAMAZ
Kiraz, aidatların sınırsız şekilde belirlenemeyeceğini hatırlatarak, “Aidat kira bedelini geçemez” dedi.
Örnek veren Kiraz, “Bir kiracı 15 bin lira kira ödüyorsa, 20 bin lira olarak belirlenen aidatın yalnızca 15 bin lirasından sorumludur. Kalan farkı ev sahibi ödemek zorundadır” ifadelerini kullandı. Ayrıca, kiracıların sadece kullanım kaynaklı giderlerden sorumlu olduğunu, asansör değişimi, mantolama, kıdem tazminatı gibi demirbaş masraflarının ise ev sahibine ait olduğunu vurguladı.
YANLIŞ UYGULAMALARI DİKKAT ÇEKİLDİ
Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Ali Yüksel de aidatlarda sıkça yapılan yanlışlara dikkat çekti. “Asgari ücret veya enflasyon oranında otomatik zam yapılması zorunlu değildir” diyen Yüksel, geçen yılın bütçesinin yeterli olması halinde artış yapılmaması gerektiğini belirtti. Ayrıca, kira kontratlarına yazılan “tüm giderleri kiracı öder” maddesinin hukuken geçerli olmadığının altını çizdi.
Yüksel, kat malikleri kurulunda alınan kararlara itiraz şerhi konulmadan imza atılması halinde dava hakkının kaybedileceğini de hatırlattı. Merkezi sistemle ısınan binalarda ise ısı ölçer zorunluluğunu hatırlatarak, toplam harcamanın %70’inin dairelerden, kalan kısmının ise ortak alanlardan karşılanacağını söyledi.
Tüketiciler Derneği Başkanı Levent Küçük ise, vatandaşların yüksek aidatlardan şikâyetçi olduğunu ancak toplantılara katılmadığını belirtti. Küçük, “Kat malikleri mutlaka toplantılara katılmalı, bütçeleri sorgulamalı ve alınan kararları itiraz şerhiyle imzalamalıdır” diyerek uyarıda bulundu.
BAKANLIK SİTE YÖNETİMLERİNİ MERCEK ALTINA ALDI
Artan aidat şikâyetleri üzerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı da devreye girdi. Bakanlık, site yönetimlerinin artık sıkı denetim altında olacağını, gelir-gider kalemlerinin düzenli takip edileceğini açıkladı. Ayrıca site yönetim hizmeti veren şirketlerin bakanlıktan yetki belgesi almadan faaliyet gösteremeyeceğini ve düzenli olarak denetleneceklerini duyurdu.
EV SAHİBİ O PARAYI ÖDEMEK ZORUNDA
Aidat krizinde en kritik detay netleşti. Kiracılar yalnızca kullanım giderlerinden sorumlu, demirbaş ve büyük onarım masraflarını ise ev sahibi ödemek zorunda.
Uzmanların ve bakanlığın uyarıları ortak noktada birleşiyor: Yöneticiler genel kurul kararı olmadan zam yapamaz, aidat artışları şeffaf ve denetlenebilir olmalı.
